In de beleidsverklaring van de Europese Commissie (september 2022) werd een totaal aanpak voor de geestelijke gezondheid aangekondigd. Gisteren stelden de Europees Commissarissen Margaritis Schinas en Stella Kyriakides in een mededeling een pakket maatregelen voor waarmee de Europese Commissie de lidstaten op het terrein van de mentale gezondheidszorg wil ondersteunen.

De spiegel die de Commissie ons voorhoudt, is ontluisterend: één op zes mensen in de EU worstelt met mentale problemen. Eenzaamheid treft een kwart van de bevolking en bij jongeren is zelfmoord de op één na hoogste doodsoorzaak.

Cindy Franssen: “Wegkijken van deze cijfers staat gelijk met schuldig verzuim. Wie goed in zijn vel zit, kan bergen verzetten, kan zichzelf ontplooien, heeft vertrouwen in anderen en is actief in het gemeenschapsleven. De Europese Commissie wil nu samen met de lidstaten en de stakeholders inzetten op een beleid dat mentale problemen bij mensen bespreekbaar maakt en voorkomt. En dat is echt belangrijk, niet alleen voor de persoon maar voor de hele samenleving. Elk signaal dat kan wijzen op een mentaal probleem verdient daarom ook een alerte reactie.”

De Europese Commissie wil bijdragen tot een goede mentale gezondheid door te investeren in vroegdetectie van mogelijke psychische problemen. De weg naar de soms te gefragmenteerde hulpverlening is vaak ook onbekend. Dit moet worden aangepakt. De Commissie kondigt een Europees Depressie en Zelfmoordpreventie-initiatief aan en wil dat er werk wordt gemaakt van een Europese Code voor Geestelijke Gezondheidszorg. Verder zal worden geïnvesteerd in een netwerk voor mentale zorg voor kinderen en jongeren en moet er een preventietoolkit komen. De Europese Commissie heeft ook oog voor de psychische problemen die zich op de werkvloer kunnen manifesteren. Een bedrag van € 1,2 mia wordt voorzien.

“Als EVP coördinator bij de opmaak van het Europees Kankerplan ben ik zeer tevreden dat de Commissie oog heeft voor de mentale nazorg voor jongeren die een kanker overwonnen. Dat er ook aandacht gaat naar de impact die de digitale ontwikkeling op jongeren kan hebben, is zeker een pluspunt. En op dit elan moeten we doorgaan. Jonge mensen zijn nog in volle ontwikkeling en hebben nood aan een zorg die voor hun leeftijd specifiek is en die kort op de bal speelt.  Het gezegde “beter voorkomen dan genezen” geldt zeker voor hun geestelijke gezondheid. We moeten hiertoe waakzaam zijn. Jongeren hebben recht op een toekomst zonder mentale kwetsuren,” aldus Cindy Franssen.

Het verslag “Health at a Glance 2022” toonde aan dat bijna één op twee jonge Europeanen nood heeft aan mentale ondersteuning. Onderzoekers geven aan dat het aantal jongeren die kans lopen op blijvende schade van de COVID-19-pandemie niet mag worden onderschat. Dat signaal moeten we ernstig nemen.

Cindy Franssen : “Als al deze initiatieven bijdragen om het taboe dat nog steeds op mentale gezondheid rust weg te nemen, hebben we een belangrijke stap gezet. Dit geldt zeker ook voor werknemers. Zij mogen niet het gevoel hebben dat geestelijke gezondheidsproblemen onbespreekbaar zijn. Voor mij ligt hier een belangrijke opdracht voor de sociale partners. Uit een studie bleek dat sociaal overleg een positieve impact heeft op de gezondheid van werknemers. Hiermee wordt ook aangetoond dat overheid en stakeholders samen tot impactvolle resultaten kunnen komen.”