Het Europees parlement keurde tijdens de plenaire vergadering van juli een rapport met een reeks bevindingen over de aanpak van de coronacrisis door de Europese Unie goed. Europarlementslid Cindy Franssen (cd&v): “Ondanks een tragere start was de Europese aanpak van de pandemie een succes. Het is nu essentieel dat we in de verdere uitbouw van de Europese gezondheidsunie de juiste lessen trekken uit de covid-19 crisis. Op die manier kunnen we een toekomstige gezondheidscrisis efficiënter aanpakken en plukken onze burgers tegelijk ook bij andere gezondheidsuitdagingen de vruchten van meer Europese samenwerking.”
Het rapport bestaat uit vier grote luiken: maatregelen op vlak van volksgezondheid, de impact van de pandemie op de democratie en fundamentele rechten, de sociale en economische impact en de wereldwijde aanpak van de crisis. Voor elk van deze onderwerpen doen de Europarlementsleden aanbevelingen die in de toekomst moeten bijdragen aan een doeltreffender antwoord op een volgende internationale gezondheidscrisis.
Cindy Franssen: “Een van de belangrijke conclusies van het rapport is dat meer samenwerking levens redt. De nationale reflex van veel lidstaten in het begin van de crisis zorgde voor een lappendeken aan verschillende maatregelen. Dat is niet voor herhaling vatbaar. We vragen dat de Europese Unie in de toekomst meer en assertiever coördineert om bijvoorbeeld het vrij vervoer van essentiële goederen en medisch materiaal te garanderen. Ook in het uitwisselen van epidemiologische gegevens moet de Unie een grotere rol spelen. Zo bereiden we ons beter voor op een volgende pandemie.”
De afhankelijkheid van niet-Europese landen moet worden aangepakt. “Dit is deel van de bredere uitdaging waar we voor staan. We zijn vandaag nog veel te afhankelijk van landen als China of India voor de import van onze geneesmiddelen of medisch materiaal. Dat bleek eens te meer tijdens de pandemie. Via de nu lopende herziening van de farmaceutische wetgeving moeten we zorgen voor beschikbare en betaalbare medicijnen in alle lidstaten, en tegelijk inzetten op innovatie die ons ook in een pandemie kan helpen. Daarnaast zijn er initiatieven die we kunnen meenemen naar de toekomst. Denk bijvoorbeeld aan de succesvolle samenaankoop van vaccins. Waarom doen we dit ook niet voor innovatieve, dure medicijnen voor zeldzame ziektes of kanker?”
Tevens heeft het rapport aandacht voor de impact van de pandemie op de arbeidsmarkt. Franssen: “De impact van de pandemie op de arbeidsmarkt was enorm, zeker bij laagbetaalde jobs. . Cijfers tonen daarbij in het bijzonder een grotere impact op vrouwen dan mannen aan. We moeten ervoor zorgen dat we vooral de meest kwetsbare groepen extra beschermen. Zo bleek het Europees SURE mechanisme een goed instrument om tijdelijke werkloosheid in de lidstaten financieel te steunen. Daarom pleit ik voor een dergelijk systeem dat in het geval van een volgende noodsituatie snel in werking kan treden. Daarnaast hebben we nood aan een duidelijk actieplan voor grensarbeiders en mobiele werknemers, zodat zij zo veel mogelijk kunnen blijven werken of kunnen terugkeren naar hun thuisland wanneer grenzen afgesloten zouden worden.”
Het rapport stelt tegelijk dat de nationale parlementen tijdens een pandemie zo vlot mogelijk moeten blijven werken om de democratische controle ook tijdens uitzonderlijke situaties te verzekeren. Betere informatie-uitwisseling en samenwerking over de grenzen heen zal in de toekomst helpen om de strijd tegen desinformatie op te voeren. Afsluitend hadden de parlementsleden ook aandacht voor de internationale rol van de Unie. Hoewel de vaccins uiteindelijk internationaal verdeeld werden, wijzen ze bijvoorbeeld op het belang van een robuust systeem waardoor kennis en productie bij een volgende pandemie snel internationaal gedeeld en verspreid kan worden. Tot slot is het ook essentieel dat we samenwerken met het middenveld en ontwikkelingslanden om de weerbaarheid en voorbereiding voor een volgende crisis te verhogen.
De stemming van dit rapport betekent het officiële einde van de bijzondere COVI-commissie in het Europees Parlement.
